Odkryj Cytadelę Piękności - klejnot Angkor Wat

Banteay Srei, zwana tez Cytadelą Piękności lub Cytadelą Kobiet, to najmniejsza i – zdaniem wielu - najpiękniejsza świątynia kompleksu Angkor.

Banteay Srei, zwana tez Cytadelą Piękności lub Cytadelą Kobiet, to najmniejsza i – zdaniem wielu - najpiękniejsza świątynia kompleksu Angkor. Stanowi prawdziwe dzieło khmerskiej architektury i sztuki. Jej pierwsza, oryginalna nazwa brzmiała „Tribhuvanamahesvara”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „Wielki Bóg Potrójnego Świata”. Została wzniesiona ku czci hinduistycznego bóstwa, Śiwy.

Położenie Cytadeli Piękności
Świątynia Banteay Srei leży w odległości ok. 20 km od centrum Angkor – największego na świecie kompleksu sakralnego, znajdującego się w sercu kambodżańskiej dżungli. Na szczęście dla wygody turystów powstały nowe, bezpieczne trasy, w tym nawet asfaltowe drogi prowadzące do najciekawszych świątyń. Turysta może dotrzeć do zabytkowej budowli tuk tukiem (autorikszą), wynajętym skuterem lub rowerem. Zorganizowane grupy poruszają się za pomocą autokarów.

Powstanie Banteay Srei
Władca Khmerów, Surjawarmana II, rozpoczął budowę kompleksu świątyń Angkoru na początku XII wieku. Najważniejsza i największa świątynia jest współcześnie nazywana Angkor Wat, co oznacza „Miejską świątynię”. Zbudowanie całego kompleksu o powierzchni ponad 400 km2 trwało około 30 lat. Banteay Srei jest jedynym budynkiem w Angkor zbudowanym nie przez ówczesnego władcę, ale przez dwóch braminów - Yajnavaraha i jego młodszego brata, Vishnukumarę. Jako przedstawiciele najwyższej i najlepiej wykształconej kasty nadali Cytadeli Piękności czystą formę architektury hinduistycznej. Do budowy użyto różowego piaskowca o wyjątkowej twardości. Dodatkowo, każdy element budynku - ściany, bramy, kolumny, wieże, ołtarze – pokrywają filigranowe, bogate w detale rzeźby i reliefy. Dzięki precyzji ich wykonania oraz wierności w oddaniu każdego, nawet najdrobniejszego szczegółu, postacie sprawiają wrażenie wykutych nie w twardej skale, a wycyzelowanych w drewnie lub glinie. Mimo to przetrwały stulecia w doskonałym stanie.

Kradzieże i powolne niszczenie obiektu …a raczej przetrwałyby w większości, gdyby nie wieloletnia działalność rabusiów. Choć sam kompleks świątyń odkryto stosunkowo późno, to część świątyń została zdewastowana. Do dzisiaj sporo posągów nie posiada głów – zdobią one prywatne, nielegalne zbiory kolekcjonerów. Między innymi z tego powodu Kambodża oddała się pod protektorat Francji i w 1927 roku zaczęły się prace restauracyjne. Oddalona od głównego kompleksu Banteay Srei uniknęła większości zniszczeń, ale nie udało jej się przetrwać bez szwanku nadejścia szefa projektu restauracyjnego, Andre Malreaux’a. Został on aresztowany w Phnom Penh za próbę kradzieży rzeźb i dekoracji z Banteay Srei. Co gorsza, został później ministrem kultury za czasów rządów Charles’a de Gaulle`a. W czasie rządów Czerwonych Khmerów prace archeologiczne i restauracyjne zostały wstrzymane, cudzoziemscy konserwatorzy wyrzuceni, a część dokumentacji zniszczona. Khmerscy żołnierze ćwiczyli celność strzałów na murach Angkoru, przez co do dzisiaj można znaleźć ślady kul. Niektóre ze starożytnych świątyń zostały rozebrane i użyte jako budulec. Po upadku reżimu archeologowie stanęli przed zadaniem niemal niemożliwym do wykonania – złożeniem rozebranych budowli z powrotem. Niestety, zniszczone dokumenty uniemożliwiły dokończenie tego dzieła.

Mity i historia zaklęte w kamieniu
Ponad 30 km odległości od Siem Reap i gęsta, nieprzejezdna wówczas dżungla uchroniła Cytadelę Piękności przed ogromem zniszczeń, jaki spotkał inne świątynie kompleksu Angkoru. I choć większość rzeźb w ruinach to kopie, nadal zachwycają stanem i ilością zachowanych szczegółów. Oryginały przechowywane są w National Museum w Phnom Penh. Najbardziej zadziwiające jest to, że każdy relief opowiada inną historię. W różowym piaskowcu wyrzeźbiono postacie z panteonu hinduizmu.
Od najbardziej rozpoznawalnych dla Europejczyka motywów, takich jak Indra na trzygłowym słoniu czy Śiwa i jego małżonka Uma dosiadający świętego byka Nandi, po mniej znane, ale równie zachwycające niebiańskie tancerki, devaty. Ilość kobiecych postaci wyrzeźbionych w ścianach i bramach świątyni jest uznawana za jeden z powodów, dla których współcześnie określa się ją jako Cytadelę Kobiet.

Banteay Srei jest maleńka w porównaniu do gigantycznej świątyni Angkor Wat. Jednak cisza i spokój zaklęty w jej różowawych murach przyciąga medytujących mnichów i khmerskich artystów, grających starożytne melodie na polanach przed jej bramami. Przekraczając progi Cytadeli Piękności, wchodzisz do innego świata. Świata, który zaginął, ale którego echa pobrzmiewają do dzisiaj.

Wszystkie wycieczki do Kambodży