Gruzińskie wino

Szereg krajów jest określane jako kraje winiarskie. Żaden z nich nie posiada jednak tak starej tradycji winiarskiej jak Gruzja. Mało ludzi wie, że właśnie z Zakaukazia uprawa winorośli rozprzestrzeniła się po świecie i tutaj też narodziło się wino. Wykopaliska archeologiczne wskazują, że w tym regionie świata najwcześniej w historii zaczęto uprawę winorośli. Miało to miejsce ok. 7 tysięcy lat p.n.e., niektórzy badacze przesuwają tą granicę do 8 tysięcy lat p.n.e. Sama nazwa wino pochodzi od gruzińskiego słowa g'wino (g'hwino). Z czasem transformowała się w innych językach na vinum, wino, vine, wein, vinho.

 

Wino od niezliczonych wieków było wszechobecne w kulturze gruzińskiej. Pełniło one rolę rytualną jeszcze w okresie przedchrześcijańskim.  Jeszcze bardziej przybrało na znaczeniu po przyjęciu chrześcijaństwa. Gruzini często twierdzą, iż twórcom ich alfabetu posłużyły za wzór pędy winorośli. W zdobieniach bardzo wielu gruzińskich cerkwi bez trudu można odnaleźć motyw winorośli. Święta Nino, apostołka i patronka Gruzji, przybywając do tego kraju, sporządziła krzyż z dwóch gałęzi winorośli, przewiązanych jej włosami. Krzyż Świętej Nino z gałęzi winorośli jest religijnym symbolem kraju i spotyka się jego niemal wszędzie.

 

W Gruzji według szacunków występuje ok. 500 odmian winorośli. Prawdopodobnie jest ich więcej, gdyż w małych, leżących na uboczu miejscowościach można znaleźć odmiany mało znane rosnące na bardzo małym ternie. W żadnym innym kraju nie ma takiej ilości i takiej różnorodności odmian winorośli. Wśród nich są najstarsze odmiany uprawiane na świecie.

 

Wszędzie w świecie wino przechowywane jest w drewnianych beczkach lub stalowych cysternach. W Gruzji są też używane inne metody. Tradycyjnie od wieków wino wyrabia i przechowuje się w dużych glinianych dzbanach, przypominających kształtem antyczne amfory. Ten sposób wyrabiania i przechowywania  wina poza Gruzją jest znany obecnie jedynie na Kaukazie. 

 

Gruzińskie wina wyrabiane tradycyjnymi metodami w kwewri są winami unikalnymi. Istnieją trzy regionalne rodzaje takich tradycyjnych metod - kachetyńska, imeretyńska, kartlijska. Zwłaszcza białe wina wyrabiane metodą kachetyjską są absolutnie nie podobne do jakichkolwiek innych białych win w świecie. Posiadają one niepowtarzalny kolor - pomarańczowy, herbaciany lub bursztynowy, czasem z różowym odcieniem. Jest to koncentracja typowa raczej dla lżejszych win czerwonych. Przeciętne europejskie wina białe zawierają polifenole w stężeniu rzadko przekraczającym 300 mg/l.

 

W tradycyjnych metodach wyrobu wina nie dodaje się drożdży. Fermentacja zachodzi z udziałem dzikich drożdży. W warunkach klimatycznych Gruzji udaje się bez większych problemów. Wina te nie potrzeba siarkować. Badacze podkreślają także zdrowotne i profilaktyczne właściwości tych win.

 

Tradycyjna gruzińska metoda produkcji wina w kwewri została w 2013 r. wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego  UNESCO.